آمالگام Amalgam یکی از مواد های ترمیمی ست که به فارسی به نام مَلغَمه شناخته می شود. یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده آمالگام جیوه است. جیوه معمولا با فلزاتی همچون نقره، روی، قلع، ایندیوم و مس ترکیب می شود و برای ترمیم دندان مورد استفاده قرار میگیرد. گرچه جیوه دارای خواص سمی ست اما تا کنون ماده مشابه بهتری که بتواند برای پر کردن دندان کاربرد داشته باشد در دسترس نبوده به ناچار تا امروز از آمالگام ها استفاده می شود.
آمالگاماتور و آمالگام نیاز هر دندانپزشک
آمالگام دندانی که گاهی به عنوان پرکنندههای «نقرهای» توصیف می شود، بیش از 100 سال است که توسط دندانپزشکان استفاده میشود، زیرا ماندگاری طولانیتری دارد و نسبت به سایر مواد پرکننده حفره مانند کامپوزیتهای همرنگ دندان یا پرکنندههای طلایی ارزانتر است.
یکی از معایب آمالگام این است که این نوع پرکردگی ها ظاهر طبیعی ندارند، به خصوص زمانی که پرکردگی نزدیک جلوی دهان باشد، جایی که ممکن است هنگام خندیدن یا صحبت کردن ظاهر شود. همچنین، برای آماده سازی دندان، ممکن است دندانپزشک نیاز به برداشتن ساختار دندان بیشتری برای قرار دادن پرکننده آمالگام نسبت به سایر انواع پرکردگی داشته باشد.
آمالگام ها ترکیبی از پودر و جیوه هستند که پس از ترکیب شدن به ماده سفت و سختی که دارای استحکام بالایی است تبدیل می شود. پس از سفت شدن خاصیت جلا پذیری دارند و با یک پالیش کاری جزئی بسیار براق میشود مانند فلز استیل.
انواع آمالگام های ساخته شده:
آمالگام های پودری و آمالگام های کپسولی
آمالگاماتور دستگاهی ست که توسط آن میتوان آمالگام دندانی را ساخت و برای استفاده آماده کرد. پودر و جیوه به نسبت های مشخص ترکیب و با دستگاه آمالگاماتور آماده استفاده می شود. در دستگاه آمالگاماتور مخازنی برای پودر و جیوه وجود دارد که معمولا با دکمه ای درپوش دستگاه باز شده و میتوان پودر و جیوه را درون دستگاه قرار داد. معمولا دو مخزن در کنار هم قرار دارند که هنگام شارژ جیوه و پودر باید دقت داشت که هر کدام را درون مخزن خود ریخته و شارژ کرد. حال دستگاه آمالگاماتور آماده ساخت آمالگام است.
آمالگاماتورها در مدل های مختلفی ساخته شده اند. یکی دیگر از مدل های آمالگاماتور تنها کار مخلوط پودر و جیوه که از قبل توسط کارخانه سازنده ترکیب شده اند را انجام میدهند که یا تکان های سریع باعث ترکیب پودر و جیوه می شود (در تهیه آمالگاه های کپسولی نسبت پودر و جیوه را نمیتوان تغیر داد) این زمان حدود 15 تا 20 ثانیه طول خواهد کشید. کپسول ها میتوانند بر اساس نیاز از 1 واحد تا 5 واحد باشند.
آمالگام های کپسولی براساس اندازه پودر به 3 مدل تقسیم می شوند:
- براده ای
- کروی
- مخلوط
تفاوت این 3 مدل پودر در زمان سفت شدن آمالگام است. براده ای دارای در زمان بیشتری و کروی در زمان کوتاه تری سفت میشوند. مخلوط هم تقریبا در زمان متوسط (بین براده ای و کروی) سفت می شود. با توجه به نیاز میتوان از هر یک از آنها استفاده کرد.
در آمالگاماتورهای پودری با توجه به تکان های شدید ممکن است تنظیمات دستگاه از حالت استاندارد خارج شده که جای هیچ نگرانی نیست و برای حل این مشکل می توانید پیچ تنظیم را بچرخانید تا سفتی مواد را به دلخواه خود تنظیم کنید. چون میزان جیوه در هر واحد ثابت است تنها میتوان مقدار پودر را کم و زیاد نمودکه با چرخاندن پیچ به سمت مثبت میتوان سفتی آمالگام را افزایش داد.